Araç performansını etkileyen sorunlar araştırılırken, manifold konusu da araştırılmalıdır. Manifoldlar aracın performansını doğrudan etkileyen parçalardır. Fosil yakıtlı araçların hava girişini ve egzoz çıkışının kontrollerini sağlamak için, manifoldlar kullanılır. Peki, manifold nedir? Manifold ne işe yarar ? ve neden bu kadar önemlidir? İşte bu soruların cevaplarına dair detaylı bir rehber!
Bu yönüyle aracın ara bağlantı elamanı görevini üstlenirler. Fosil yakıtlı araçların performanslı bir şekilde çalışması için, mutlaka emme ve egzoz manifoldlarına ihtiyaç vardır. Emme manifoldunun görevi, motorun ihtiyaç duyduğu havanın aktarımını sağlamaktır.
Bunu sağlarken de, her piston gövdesine eşit miktarda hava gitmesine olanak tanır. Egzoz manifoldunun görevi ise adından da anlaşılabileceği gibi, yanma sonrası ortaya çıkan fosil atıkların egzoz vasıtasıyla dışarı atmaktır. Her iki manifoldun konumu da araç motor gövdesindedir.
Manifold Nedir?
Manifoldlar, hava ve yakıtın harmanlanmasına yardımcı olan ve egzoz gazlarının oluşmasını sağlayan farklı boru gruplarıdır. Araç motorunun en önemli parçalarından olan egzoz gazlarının yüksek sıcaklığa dayanması için genellikle dökme demirden yapılırlar. Araçlarda emme ve egzoz olmak üzere iki tip manifold kullanılır. Emme manifoldu, motora havayı dağıtır. Egzoz manifoldu ise egzoz gazlarını motor silindirinden uzaklaştırır.
Tüm araçların hareketi sürdürebilmesi için oksijen alması gerekir. Araç hava alırsa ne olur derseniz, motorun hareket etmesi için aracın silindirlerinde uygun hava ve yakıt karışımının olmasının şart olduğunu belirtmek gerekir. Tam bu noktada emme manifoldu devreye girer. Bu manifold, motora gelen havayı silindirlerin her birine eşit miktarda dağıtır. Bu sayede doğru miktarda hava ile optimum oranda yakıt rahatlıkla harmanlanabilir.
Çoğu içten yanmalı motor, dört zamanlı işlemle çalışır. Emme stroku denilen, ilk strok sırasında emme manifoldundan gelen hava bir valf aracılığı ile silindirler tarafından emilir. Bu valfler daha sonra sıkıştırma, yanma ve egzoz için kapatılır. Döngü yeniden başladığında tekrar açılarak bu işlem yinelenir. Dolayısıyla emme stroku için valfin her açıldığı sırada yeterli hava olduğundan ve her silindirin diğeriyle aynı miktarda hava aldığından emin olmak emme manifoldunun görevidir.
Manifold Contası
Donanım arızalandığında manifold contası sesi, rölantideyken tıslama, ıslık, yutkunma ve hıçkırık şeklinde duyulur. Bu noktada akıllara manifold contası ne işe yarar sorusu gelebilir. Contalar, sızdırmazlık sağlamak için motor bileşenleri arasına yerleştirilir. Genellikle kauçuk veya metalden üretilir.
Manifold Arızası Belirtileri Nelerdir?
Contalarda bir sorun olduğunda araç rölantideyken sertlik hissedilir. İleri arıza durumlarında motor düşük hızlardayken tamamen durabilir. Aynı zamanda kontağı kapatıldığında araç, olması gerekenden bir süre daha çalışmaya devam edebilir. Hızlanırken de düşük performans hissedilebilir.
Manifold Çeşitleri Nelerdir?
Emme ve egzoz olmak üzere iki çeşit manifold bulunur. Emme manifoldunun üzerinde oksijenin denetlenmesi için basınç sensörü yer alır. Basınç sensörü nedir sorusuna emme manifoldunun vakum gücünü ölçen donanımdır cevabı verilebilir.
Egzoz manifoldu ise yanma işlemi sırasında üretilen atık gazları dışarı verir. Her silindirde taze oksijene yer açmak için gazın doğrudan egzoz borusuna gönderilmesi şarttır. Bir motor ne kadar oksijen yakabilirse o kadar fazla güç üretir. Bu nedenle egzoz manifoldu aracınızın çalışması için en önemli motor parçalarından birisidir.
Aracın egzoz manifoldu, gaz ve oksijenin birbirine karıştığı silindirlerle doğrudan bağlıdır. Yakıt yandığında silindirin egzoz valfi, atık gazların atılmasına izin vermek için açılır. Ardından atık gazlar manifolda gönderilir. Silindirin içindeki basınç, gazın çoğunu dışarı itecek kadar güçlü olsa da manifold, silindirden doğrudan gaz emecek şekilde tasarlanır. Buna süpürme işlemi de denilir. Ayrıca bazı egzoz manifoldları, gazların ısısını yoğunlaştırma işleviyle de görevlidir. Böylece yanma işlevinden artan yakıtı da yakabilmeye katkı sağlar.
Hemen hemen tüm egzoz manifoldları, çıkış bölmesinin yanına monte edilen bir oksijen sensörüne sahiptir. Bu sensör, egzoz gazındaki oksijen seviyesini kontrol eder. Ardından da bu bilgiyi, her silindirdeki hava ve yakıt karışımını şekillendirmek için kullanılan motor bilgisayarına iletir. Dolayısıyla manifold olabildiğince fazla gazı temizler. Aynı zamanda, gazları dışarı atmak için egzoz basıncını kullanan bir huni görevi görür.
Tüm bu sistem, manifold basınç sensörü tarafından denetlenir. MAP sensörü olarak da bilinen manifold basınç sensörü, motorun elektronik kontrol ünitesine anlık basınç verisi sağlar. Bu veriler hava yoğunluğunu hesaplamak ve motorun hava kütle hızını belirlemek için kullanılır. Bu durum da optimum yanma için gerekli olan yakıt miktarını belirler. Basınç sensörü arızası belirtileri şöyledir;
- Aracın aniden yavaşlaması veya hızlanması
- Yakıt verimliliğinde azalma
- Yakıt ve oksijen karışmadığı ideal oranda karışmadığı için bujilerin kirlenmesi
- Rölanti devrinde oluşan dalgalanmalar
MAP sisteminin dışında emme manifoldunun üzerinde yer alan ısı sensörü ne işe yarar sorusu akıllara gelebilir. Isı sensörü, yakıt için gelen havanın sıcaklığını denetim altında tutar. Bu durum da optimum yağ ve yakıt karışımı sağlar.
Manifold Tamiri Manifoldun hasar gördüğü kısım belirlenir. Sızıntıya neden olacak çatlaklar, çoğu zaman çıplak gözle görülebilecek kadar belirgindir. Ancak manifoldu tutan kablo demetinde veya contada oluşan çatlakların belirlenmesi zor olabilir. Özel delik kapatma yöntemleri ile çatlak tamiri yapılabilir. Tamir edilemeyecek kadar kötü bir durum tespit edilirse manifold değişimi yapılabilir. Çatlak tamiri için kaynak olur mu diye düşünüyorsanız bu noktada öncelikle çatlağın büyüklüğünün belirlenmesinin önemli olduğunu söylemek gerekir. Ortalama boyutlardaki çatlaklara kaynak veya kaplama yönetimiyle müdahale edilebilir. Küçük delikler ise yapıştırıcı ile onarılabilir.
Manifold Arızasında Ne Yapılmalı?
Manifoldların arızalanması durumu, fosil yakıtlı araçların hareketli parçalarına göre sık görülmez. Gerekli özen gösterildiğinde uzun yıllar kendilerine verilen görevleri yerine getirebilirler. Sıcak motora su tutulması, araç motoruna zarar verebileceği gibi, sıcak konumda manifoldlara da zarar verir.
Manifoldların arızalı olması durumunda, yetkili servis girişlerinin sağlanması, aracın performansına uygun yedek parça seçiminin gerçekleştirilmesi gerekir. Manifoldların motor ve egzoz bağlantıları için, özel olarak imal edilmiş contalar kullanılır. Bazen bu contaların değişimleri, arızanın giderilmesini sağlar.
Yetkili servis tarafından sızdırmazlık kontrolleri sağlanarak, gerekli durumlarda tamir ve bakımı yapılabilir. Ancak büyük çatlak durumlarında, ağır hasar durumlarında manifodların mutlaka değişimlerinin sağlanması gerekir.
Hepimiz araçlarımıza el üstünde tutuyor ve tüm ihtiyaçlarını noksansız tedarik etmeye özen göstermekteyiz. Haliyle kullanılan parçaların orijinalliği ve kaliteli olması esas ilkedir. Mesafeli yolculuklarda, tüm gezilerimizde, iş, ev veya okul yollarında arkadaşımız olan arabamızın da tıpkı bizler gibi sağlıklı, tüm bakımı yapılı ve güçlü görünmesini isteriz. Haliyle de konforlu ve güvenilir yolculuk yapmak herkesin hakkı. Bunun için yedek parçaları bulmak için her daim orijinal, konforlu, uygun fiyatlı ve hızlı tedarik eden yerler arayışında olmaktayız. Opel yedek parça arasında Opel Parça Deposu olarak tek tık kadar uzağınızda olmanın mutlu gururunu yaşamaktayız.
Bir yanıt bırakın